O meczu Legia – Widzew, czyli totalna żenada i antyfutbol

Widzew miał powalczyć w Warszawie o trzy punkty, Legia miała przerwać serię porażek. Gdyby nie – jak w tej rundzie stało się tradycją – jeden błąd w łódzkiej defensywie, padłby remis 0:0. Legia wygrała po żałosnym widowisku, meczu bez sytuacji bramkowych, pozbawionym strzałów, odważnej i ofensywnej gry z obu stron. Tak właśnie kolejny raz pada mit o ligowym klasyku.

Widzew, choć miał w składzie aż czterech nominalnych napastników (Oziębała i Nakoulma zostali ustawieni w roli skrzydłowych), grał bardzo ostrożnie i zachowawczo. Każdy zawodnik kurczowo trzymał się swojej pozycji, żaden z nich nie odważył się poderwać kolegów do walki, rozrywać obrony rywali nieszablonymi zagraniami. Jedynie Adrian Budka, w nietypowej roli prawego obrońcy, próbował ciągnąć z piłką do przodu. Skończyło się zadyszką – Adrian w 65 minucie nie zdążył za wbiegającym w pole karne Wawrzyniakiem i Widzew stracił bramkę. Dopiero wtedy zaczęły się chaotyczne ataki łódzkiej drużyny, kompletnie bez zamysłu i jakiejkolwiek taktyki.

W Widzewie jest całe mnóstwo różnych piłkarzy, ale nie wiadomo, kto jest najlepszy na danej pozycji. Trener Michniewicz od początku rundy stawia w środku na duet defensywnych pomocników – Panka i Broź. Efektem jest zerowy potencjał drużyny jeśli chodzi o konstruowanie akcji bramkowych z głębi pola. Obydwaj koncentrują się na rozbijaniu akcji rywali (Mindaugas, jeśli jest w formie, potrafi w ciągu meczu zagrać dwie, najwyżej trzy dobre piłki w stronę napastników), więc ciężar budowania ofensywy spoczywa na skrzydłowych. A tutaj panuje w drużynie kompletny bałagan. Jest kilku nominalnych bocznych pomocników, zdolnych do gry na obydwu flankach – Zigajevs, Ostrowski, Grzelak, Grischok, Budka… Z powodu kontuzji lub zaniku formy grają tam napastnicy, juniorzy (Radowicz), albo – jak Riski – piłkarze z predyspozycjami do gry w środku pola. Reprezentanta Finlandii, w narodowej drużynie rozdającego piłki, trener Widzewa w roli playmakera jeszcze nie sprawdził. Durić, Grzeszczyk, nawet Kuklis – plączą się gdzieś w rezerwach. Nie ma dobrego rozegrania, konstruowania gry, dobrych podań. No to nie ma też bramek, zwłaszcza gdy nałożymy na ogólną mizerię w drugiej linii kompletną zagładę formy Sernasa.

Jest to złożony problem, przez który (jak się wydaje) drużyna od początku rundy traci mnóstwo punktów,  przegrywa bądź remisuje niemal już wygrane spotkania. Gdyby zespół w ciągu meczu był w stanie wypracować wystarczającą ilość dogodnych sytuacji podbramkowych, to pewnie i bilans napastników wyglądałby znacznie lepiej. Z Legią Widzew nie stworzył ani jednej groźnej sytuacji. Za tydzień jedzie w atmosferze przygnębienia na mecz z Jagiellonią, żądną rewanżu za dotkliwe baty w Łodzi w rundzie jesiennej, nadto wciąż walczącą o tytuł mistrzowski. A Widzew, jeśli nie znajdzie w końcu recepty na własną niemoc pod bramką rywala, znów będzie musiał rozpaczliwie bronić się przed spadkiem z ligi…

O Polsce gospodarnej, czyli własność prywatna nie ma konkurencji

Polska gospodarna… Niektórzy specjaliści od gospodarki socjalistycznej, jak Bronisław Misztal w dzisiejszej „Rzeczpospolitej”, martwią się, że mamy nad Wisłą bałagan i specyficzny znak towarowy w postaci żula, sikającego na środku ulicy. Brud i kloszarderia odstręczają od Polski światłych obywateli Europy, wpływając negatywnie na powszechną, światową opinię na temat Polaków. No i źle przysługują się tak ważnym gałęziom narodowej gospodarki jak turystyka – nikt nie będzie przecież jeździł na wakacje do kraju, w którym wszystko śmierdzi, a zaczepki ze strony napitych lumpów przeszkadzają zjeść spokojnie lody pod parasolkami.

Dalej toczą się rozważania, jak zapobiec degradacji dobra publicznego. Nie szanujemy tego, co wspólne! – grzmi profesor socjologii, pisząc oczywiście, że problem daleko wykracza poza stosunki własnościowe. Kapitalistyczny właściciel ma zerową skuteczność w krzewieniu szacunku dla publicznego majątku – błyszczy dalej gwiazda Katolickiego Uniwersytetu Ameryki przekonując nas, biednych obywateli, że tylko wykształcenie w Polakach gospodarskiej, racjonalnej odpowiedzialności spowoduje, że wokół stanie się czysto, przyjemnie, a żule wrócą wgłąb bram, skąd nie poważą się wyjść na ulice.

Przykro to stwierdzić, ale profesor Misztal bredzi. Pytamy po pierwsze – jaką metodą należałoby „ukształtować w Polakach odpowiedzialność”? Jak to zrobić – wysłać czterdzieści milionów ludzi z powrotem do szkoły? Dać im nowe rodziny, lepiej wychowujące patriotyczny narybek? A może zafundować wszystkim unijne szkolenia z szacunku dla dobra wspólnego, najlepiej w Niemczech, słynących przecież z porządku i dyscypliny?

Są to brednie z serii tych, które mówią o „charakterze narodów” i „kulturze poszczególnych państw”. Otóż nie ma czegoś takiego, jak charakter narodu. Stereotyp: Polacy to złodzieje i chlejusy. Pytam – wszyscy? Może wreszcie mędrcy pokroju Bronisława Misztala przypomną sobie, że Polska przez 60 lat po wojnie znajdowała się pod okupacją komunistów. A komunizm to system gospodarczy, przeciwny kapitalizmowi. W krajach rządzonych systemami mniej lub bardziej kapitalistycznymi coś takiego jak rzekomy „polski charakter” w ogóle się nie pojawiło! Owszem, wielu naszych rodaków przynosi Polsce wstyd zagranicą. Postępują żenująco – ale są to zwykle osoby słabo wykształcone, prymitywne, kierujące się w zachowaniu głosem pierwotnych, naturalnych potrzeb. W komunizmie, żeby przeżyć, trzeba było kraść lub kombinować. „Załatwiać”. Kapitalizm podobnych patologii nie stwarza. Ludzie żyją na takim poziomie, że nie muszą wypadać poza margines normalnych zachowań społecznych. Polaków oraz innych „demoludów” wychował system i zrobiłby dokładnie to samo z każdą inną nacją – narodowość nie ma tu absolutnie nic do rzeczy! Niemcy po sześćdziesięciu latach czerwonej gospodarki wypracowaliby dokładnie takie same, często prymitywne, mechanizmy walki o zaspokojenie potrzeb bytowych. Mieli szczęście, bo choć wojnę przegrali, Stalin zawładnął jedynie częścią ich wschodniego terytorium. A tak zwani „ossies” mieli przez lata powojenne podobną opinię u swych zachodnich rodaków, jak Polacy czy Rosjanie. Dopóki nie runął Berliński Mur.

Własność prywatna plus silne prawo to jedyny sposób na utrzymanie czystości otoczenia i właściwego zachowania ludzi. Właściciel gospodarzy na własnym terenie, bo jest jego – ma w tym interes. A jak ktoś mu się, za przeproszeniem, odlewa pod bramą – to go przepędza lub wzywa policjanta. Im mniej tzw. przestrzeni publicznej, tym lepiej – ale tam, gdzie ona jest, zachowanie ludzi z niej korzystających musi być kontrolowane przez silną Policję. Jak ktoś się nie umie zachować, ponosi karę. Tak rozumiem normalne funkcjonowanie ludzkiej zbiorowości. Normalni ludzie nie mają problemu z poszanowaniem tego, co wspólne. Pozostałych trzeba surowo karać. Żadne wychowywanie tutaj skutku nie odniesie.

O narkozie, czyli sen faktycznie uczy umierać człowieka…

Człowiek z wiekiem kolekcjonuje nowe doświadczenia. I mnie zdarzyło się w końcu wylądować w szpitalu… Z banalnego zabiegu zrobiła się poważna operacja – doktor ( na szczęście prawdziwy fachowiec), gdy już po kilku dniach wróciłem na kontrolę, ze szczegółami zrelacjonował przebieg nerwowych działań. Miałem podobno dużo szczęścia, że nie doszło do przetaczania krwi. Skończyło się dobrze, ale sam fakt poddania się uśpieniu skłania człowieka do refleksji.

Oto staje się ciemność, prawdziwy brak jakichkolwiek bodźców. Dawka dożylnego środka odcina stuprocentowo od doczesnego świata. Nie działa świadomość, pamięć przestaje zapisywać wspomnienia. Stan całkowitego niebytu, o tyle różny od snu, że nic się przyśnić nie ma prawa. Czy tak ma wyglądać śmierć? Człowiek boi się śmierci, kojarzy mu się ona z radykalnym zakończeniem życiowych przyjemności. No i z bólem, żalem, że niczego już na tym świecie nie doznamy. Narkoza wprawdzie nie pozwala cieszyć się życiem, ale odcina też smutne refleksje. Brak radości, bodźców przyjemnych  –  ale też brak doznań negatywnych. No i przede wszystkim nie ma świadomości życia. A ludzki lęk przed śmiercią to przede wszystkim świadomość, że jest ona nie do uniknięcia  –  zatem apologia życia jako takiego.

 Nie bójmy się śmierci, ona nie będzie boleć.

Wróciłem, a wrócił też  Łysiak. Nie do życia – do publicystyki. Tygodnik „Uważam Rze” triumfalnie obwieścił, że mistrz zgodził się zasiedlić felietonową rubrykę na przedostatniej stronie.  Czekałem na Wilka latek kilka… Nawet dłużej, niż wynosiła jego przerwa w pisaniu do jakichkolwiek tytułów (cztery lata), bo felietonów Łysiaka w „Gazecie Polskiej” nie czytywałem, podobnie jak całej GP. Teraz poczytam chętnie – w trzech pierwszych kolumnach dokładnie streścił, jaka jest dzisiaj Polska. Cały Waldemar Łysiak. Pisz dalej, Wilku. Nie wszyscy wiedzą, że prawda wcale nie leży pośrodku, tylko leży tam, gdzie leży.

O zamianie tablicy, czyli Rosja nadal robi z Polską, co chce

Zamieniono tablice pod Smoleńskiem. W nocy, bez uprzedzenia kogokolwiek, kto wybierał się nazajutrz na obchody tragicznej rocznicy. W miejsce wiszącej od listopada polskiej inskrypcji pojawiła się dwujęzyczna, z rosyjskim tłumaczeniem – ale z wymazanym tekstem o „sowieckiej zbrodni ludobójstwa”…

Zuzanna Kurtyka, córka zmarłego tragicznie w katastrofie smoleńskiej prezesa IPN mówi w wywiadzie dla „Rzeczpospolitej”, że wieszanie oryginalnej, pierwszej tablicy odbywało się w asyście rosyjskich służb specjalnych. Wtedy nikt z Rosjan nie zgłaszał wątpliwości, nie protestowano, wszystko działo się na oczach tamtejszych dziennikarzy, było filmowane. Dziś rosyjska strona twierdzi, że nikt nie pytał jej o pozwolenie na wywieszenie napisu tej treści i bez rosyjskiej translacji. Na miejscu lokalni urzędnicy tłumaczą coś mętnie o protestach społecznych, a moskiewskie MSZ w oficjalnej nocie oznajmia, że tablica wywieszona była nielegalnie i że już dawno informowało polską stronę o powinności zdjęcia napisu.

Całkowicie rozumiem postępowanie strony rosyjskiej. Ale nie według nieoficjalnych argumentów – jakoby termin „ludobójstwo” był niewygodny ich rządowi z przyczyn politycznych lub materialnych (rzekomo boją się ataku opozycji oraz roszczeń ofiar stalinowskiej czystki). Rozumiem rosyjskie władze, bo ich postępowanie bardzo logicznie wpisuje się w ciąg tamtejszej polityki wobec Polski. To rosyjskie władze, a nie jakieś „poljaczki” będą decydować o tym, co było ludobójstwem, a co nie. To w końcu rosyjska wierchuszka, nikt inny, może decydować jakie tablice, w jakim języku i w jakiej treści będą pojawiać się na sowieckiej ziemi – a obcym wara.

Nigdy Rosja tak naprawdę nie przyznała się przed światem do Katynia. Termin „ludobójstwo” jest tylko pretekstem – nie ma mowy, przynajmniej na dziś, o jakiejkolwiek ocenie skali tej zbrodni: w tej chwili nie jest w ogóle możliwe stwierdzenie, że jej popełnienie obciąża Stalina i jego reżim. Moskwa nie uznała za słuszne uderzyć się w piersi na oczach opinii publicznej i tylko od suwerennej decyzji rosyjskiej władzy będzie zależeć, jaka prawda w tej sprawie ujrzy ostatecznie światło dzienne. Rosja odbywa rokowania z pozycji siły, smoleński incydent z tablicą jest kolejnym potwierdzeniem tej prawdy. Tym bardziej bolesnym, że dokonanym w niezwykle smutnej chwili, tragicznej dla rodzin ofiar katastrofy tupolewa i żyjących jeszcze potomków ofiar Katynia.

Nie ma żadnej zmiany rosyjskiej polityki w sprawie Katynia, nadal jest buta, władczość, poniżanie Polski w oczach świata, pokazywanie, kto jest silniejszy. A my? Jak reagujemy? Obserwujmy bacznie poczynania polskiej strony: na razie mamy oświadczenie naszego MSZ z oczekiwaniem od Rosjan lepszej współpracy. Oraz deklarację prezydenta Komorowskiego, że dziś nie złoży kwiatów pod wymienioną tablicą, tylko pod nieodległym krzyżem. No i będzie rozmawiał z Dmitrijem Miedwiediewem. Jestem ogromnie ciekaw, co uda Mu się wywalczyć…

O zmianach w zespołach, czyli praca lub zabawa, trzeba wybrać…

Fani często rozpoczynają dyskusję, gdy w ich ulubionym zespole dochodzi do zmian personalnych. Ilu ludzi, tyle zdań – często surowo oceniających politykę kierownictwa zespołu. Wiele w tym niesprawiedliwości, sporo żalu, najwięcej niewiedzy. Ostatnio zawrzało wokół VADER, bo z kapeli odeszli w jednej chwili basista Reyash i perkusista Paweł. Jak zwykle w takich wypadkach, każda strona prezentuje światu odrębną wersję wydarzeń.

Zacznijmy od tego, że sprawy personalne są wewnętrzną kwestią zespołu. Fani oczywiście mają prawo je oceniać, ale jednoznaczne ferowanie wyroków – na pewno było tak czy siak – jest z pewnością nieuczciwe. Prawda leży wewnątrz formacji, jak w każdej firmie, gdzie ktoś rządzi a ktoś inny jest zatrudniony – i tak powinno być. Gdy ktoś na forum publicznym wywleka rozmaite żale czy pretensje, nie mając żadnej wiedzy na temat procesów, zachodzących w zespole, wyrządza szkodę formacji i powinien milczeć.

A czemu w ogóle dochodzi do zmian personalnych w zespołach? Powody mogą być rozmaite.

Zasadniczo kapele rockowe można podzielić na takie, które żyją z grania oraz te, które na graniu nie zarabiają, traktując swą aktywność muzyczną jako hobby. Gdy zespół osiąga poziom popularności, pozwalający na życie z muzyki, wówczas przyjmuje wszelkie cechy przedsiębiorstwa. Firma musi działać skutecznie, by zarobić – a to wymaga oczywiście określonych działań ludzi, którzy ją tworzą. Trzeba pamiętać, że jeśli założyciel zespołu poświęcił życie zawodowe, a często i prywatne, by móc czerpać dochód ze swej muzycznej działalności, stawia na szali całą egzystencję. Najczęściej decyzyjność skupiona jest wówczas w rękach jednej osoby, lub dwóch – rzadziej trzech, które w pewnym momencie postawiły wszystko na jedną kartę… Tak jest z VADEREM. Ciężka, wieloletnia praca Petera i Mariusza Kmiołka zaowocowała wysoką pozycją zespołu na arenie międzynarodowej. Peter zostawił studia by móc cały swój czas inwestować w kapelę, jego fima to VADER, z tego żyje. Jako lider ma więc prawo decydować o składzie personalnym firmy, którą powołał do życia. Stawia też warunki ludziom, którzy ją współtworzą. Muszą oni spełniać określone kryteria zawodowe – a jeśli nie odpowiadają im warunki, jakie przedstawia pracodawca, mogą odejść. Jak w każdym normalnym przedsiębiorstwie.

VADER, BEHEMOTH… Te przykłady pokazują, że jeśli całego swojego życia nie podporządkujesz idei rozwoju zespołu, który staje się twoim miejscem pracy, efektu nie osiągniesz. Peter i Nergal korzystają więc z tego, na co zasłużyli pełną wyrzeczeń drogą do sukcesu. Mają pełne prawo decydować o warunkach dla ludzi, których dobierają jako współpracowników. Nie widzę w tym nic dziwnego.

Zupełnie inny typ zespołu tworzy się wówczas, gdy jego muzycy zarabiają gdzie indziej, a granie służy im wyłącznie do zaspokojenia  pasji. Można tak grać latami, dokładając do interesu, ale mieć za to wielką satysfakcję z samego grania, współtworzenia muzyki z przyjaciółmi. Wtedy kapela firmą w rozumieniu gospodarczym stawać się nie musi – wskutek tego dyscyplina, związana z planowaniem wszelkich działań grupy nie bywa tak oczywista. Tryb działania, w którym tworzący grupę ludzie nie muszą zapewnić sobie egzystencji dzięki poczynaniom muzycznym jest na pewno spokojniejszy. Ale też – coś za coś – nie można liczyć na kokosy, gdy kapeli nie poświęcasz całej swej energii, a jedynie tyle, na ile pozwala ci bieżący splot zobowiązań życiowych.

Tak lub tak, innej drogi nie ma. I trzeba rozumieć tych, którzy prowadząc zespoły, będące dla nich jedynym lub głównym źródłem zarabiania na życie rozważnie stawiają kroki, związane z działaniem kapeli. Nikt nie chce, żeby jego firma zbankrutowała! Dlatego wszystkim fanom, wymądrzającym się na forach w sprawie zmian personalnych w zespołach, polecam kubeł zimnej wody na rozpalone czoła.

O Ślązakach, czyli dajcie im wreszcie spokój!

Będąc w Szkocji jako student, pracowałem na jednej farmie z Czechami. Było to świeżo po rozpadzie Czechosłowacji. Pytałem ich, skąd u was ten rozłam? Czesi na to – „Oni sami tego chcieli – pytaj Słowaków”. Zapytałem, bo słowaccy studenci również na tej samej farmie zrywali maliny… Mówią – „Nie było u nas jedności, ale zwyciężyła opcja narodowa. Zobaczymy, co będzie dla nas lepsze, czy będziemy lepiej żyć…”

Lata minęły a Słowacja jest krajem samodzielnym i jakoś nie słychać, by rwała się do powrotu w obręb wspólnego z Czechami państwa. Szkoci zresztą, a także Irlandczycy, Baskowie i kilka pomniejszych nacji europejskich (np. w Belgii), mają podobną sytuację. Szkocki nacjonalista powie – na cóż nam alians z Anglikami, przecież mamy złoża naftowe na Morzu Północnym. A zwolennik opcji unionistycznej zaprzeczy – no dobrze, ale co, jeśli złoża się wyczerpią? Jak poradzimy sobie bez angielskiej ekonomii?

W Irlandii sprawa jest bardziej złożona, bo to w końcu odrębna wyspa, w pewnym momencie przez Anglików zwyczajnie najechana. Ale cały Ulster to wyraźny dowód na to, że nawet pod okupacją niektórzy Irlandczycy dobrze się czują. Gotowało się tam latami, w końcu jakoś to uspokoili – ciekawe, jaką opcję przyjmą w najbliższych latach Baskowie?

Konkluzja musi dotyczyć Śląska. Niech się sami rządzą na swoim terytorium! Pewnie niektórzy Ślązacy czują się bardziej Polakami, innym bliżej do Niemiec, kolejni postulowaliby założenie odrębnej, śląskiej państwowości. Pytam, czemu nie dać im wyboru? Niech głosują, jak Słowacy, nawet nad założeniem Państwa Śląskiego. Szkoci mają swoją stolicę, rząd, nawet parlament, mają szkockie funty, a nikt nawet przez chwilę nie pomyśli, żeby między Anglią a Szkocją budować  jakąś granicę… Stoją tylko eleganckie tabliczki z napisem „Scotland” i wymalowanym ostem (thistle), ich godłem narodowym. I nikt jakoś za karabin nie chwyta. U nas byłoby to samo, przecież nawet między Polską a Niemcami granica de facto nie istnieje!

Nie ma sensu wciągać sprawy śląskiej w jakiekolwiek polityczne gierki. Zostawmy Hanysom ich sprawy, niech decydują o nich samodzielnie. Także i na tym polega liberalizm.

O biurokracji, czyli nasz wspólny problem z urzędami

Rozczytałem się ostatnio w „Uważam Rze”. Odkąd mój ulubiony „Najwyższy Czas!” przestał pisać o sprawach wolnorynkowo-ustrojowych, nie było na rynku tytułu z półki opiniotwórczej, który mógłby nadawać się do regularnego czytania. W najnowszym „UR” (nr 8/2011) Łukasz Warzecha daje piękny tekst pt.: „Polskie drogi”, pisząc w podtytule, że to, co dzieje się na naszych drogach to dokładna alegoria stanu polskiego państwa, ze wszystkimi jego patologiami. Bezsensowne przepisy, bezmyślna ich egzekucja, łupienie ludzi, traktowanie ich z pozycji siły – „bo władza ma rację”. To wszystko, jako żywo, obraz małego modelu ustroju naszej ojczyzny, wypracowanego na drogach…

Powiadam, w „Uważam Rze” należy przebić się przez męczącą, propisowską retorykę – ale w konkurencji z innymi gazetami tego segmentu nowy tytuł wypada wręcz wzorcowo, jako jedyny odrzuca poprawność i modne lukrowanie platformerskiemu Rządowi. No i pisze (czasami) o tym, co naprawdę ważne.

W temacie zwalczania biurokracji, która jest przecież jednym z najbardziej uciążliwych elementów naszego systemu władzy, jedno wydaje się oczywiste – rozrośnięty aparat biurokratyczny ostał się nad Wisłą po komunistach w niemal identycznej formie. Zmieniły się szyldy urzędów, a pojawiła się retoryka wolnościowa, tłumacząca ich działanie. Wprawdzie lata 90-te dawały jakiś zaczyn zmian na lepsze, ale już reforma administracyjna Buzka i jego AWS-owskiej ekipy rozwiała wszelką nadzieję. Zamiast likwidować kosztowne, tak naprawdę nikomu niepotrzebne urzędy oraz instytucje publiczne, wysysające z Państwa coraz więcej naszych pieniędzy, tworzy się kolejne. Oczywiście wszystko w imię pomocy zagubionemu w gąszczu praw i przepisów obywatelowi. Praw, co trzeba przypomnieć, tworzonych dokładnie przez tych samych polityków, którzy później – mnożąc urzędy – próbują pokazać wyborcom, jak bardzo starają się pomóc im w pokonywaniu administracyjnych trudności. A zatem prawdziwe jest stwierdzenie, że politycy bohatersko zwalczają problemy, które najpierw sami wywołali.

Nie cierpię biurokracji, jest jednym z najgorszych koszmarów współczesnego życia w Polsce. Prof. Zbigniew Brzeziński powiedział mi kiedyś, że właśnie zwalczenie biurokracji będzie przepustką Polaków do rozwiniętej cywilizacji, jedynym skutecznym sposobem pokonania biedy i zapóźnienia. Tym bardziej dziwi fakt, że Polacy niezmiennie trwają w rzeczywistości, która szans rozwojowych im nie daje. Jak długo to potrwa – zobaczymy. Kolejne wybory już jesienią…