O „Reprezentacji Łodzi”, czyli co jest nie tak z hasłem ŁKS?

Piłkarze ŁKS godnie reprezentują Łódź w rozgrywkach ekstraklasy. Siatkarki ŁKS Commercecon znakomicie reprezentują Łódź a także Polskę w lidze i rozgrywkach Ligi Mistrzyń. Wraz z obiema drużynami oraz innymi sekcjami tego klubu (m.in. koszykówka, zapasy) reprezentują Łódź ich kibice. Co więc jest nie tak z używanym na sławnym już proporczyku oraz na koszulkach i transparentach ŁKS hasłem „Reprezentacja Łodzi”? To, że hasło wyklucza inne kluby z prawa do reprezentowania tego samego miasta. Wyklucza nie tylko Widzew, przeciwko któremu jest skierowane.

Nie ma co dyskutować z faktami, bo zarówno piłkarze jak i siatkarki ŁKS świetnie reprezentują sportową Łódź. Ale robią to także inni, zarówno piłkarze Widzewa jak i lekkoatleci RKS (medaliści olimpijscy!), żużlowcy Orła, piłkarze ręczni Anilany, nawet dwunastoletnie handbalistki CHKS, które za tydzień wyjeżdżają na ogólnopolski turniej do Giżycka, też stanowią Reprezentację Łodzi.

Używane przez jeden klub hasło, które w swojej najgłębszej wymowie ma poniżyć lokalnego rywala na futbolowym podwórku (rzekomo wykazując jego „nie-łódzkie” pochodzenie), krzywdzi każdą sportową jednostkę, która chce reprezentować barwy tego miasta. Hasło wyklucza wszystkich, poza ŁKS, z grona reprezentantów Łodzi – nie tylko Widzew, przeciwko któremu jest skierowane. I dlatego jest to hasło szowinistyczne. Nie powinno być używane. Tak, jak prawo zakazuje tzw. czarnego PR czy antyreklamy, stawiając podobne praktyki na równi z naruszaniem dóbr osobistych.

„Reprezentacja Łodzi” to hasło używane powszechnie przez kibiców ŁKS, którym nie podoba się, że Widzew do określenia swojego stadionu używa nazwy „Serce Łodzi”. Fakt: określenie to stara się mocno wyróżnić miejsce, nadając mu emocjonalny charakter, wskazując na centralne położenie (zarówno fizyczne obiektu, jak i mentalne – użytkującego go klubu) na sportowej mapie miasta. Ale czy hasło wyklucza lub poniża ŁKS, albo jakąkolwiek drużynę z Łodzi, w jakiejkolwiek dyscyplinie? Nie, absolutnie. Z pewnością nie jest hasłem wykluczającym.

Kibice ŁKS przychodzą w Łodzi na Stadion im. W. Króla, znakomitego niegdyś piłkarza. Potocznie mówi się: Stadion Króla. I można to rozumieć na dwa sposoby, jako skrót rzeczywistego imienia, albo jako ujęcie metaforyczne, oznaczające stadion „sportowego króla”, na przykład tego miasta. Czy hasło „Stadion Króla”, choć delikatnie zaczepne, wyklucza Widzew, lub inne kluby czy drużyny, z możliwości reprezentowania Łodzi? Oczywiście nie.  Wyróżnia obiekt, ale dokładnie w takiej samej skali, jak „Serce Łodzi” wyróżnia Widzew: bez deprecjonowania ani poniżania rywali.

Czy kibice biało-czerwono-białych reprezentują Łódź w podobnym stopniu, co drużyny ŁKS w różnych dyscyplinach? Na pewno tak, jeśli tylko powstrzymują się od wulgarności i „antysemickich” okrzyków na trybunach, aplikowanych z nienawiścią wobec lokalnego rywala na piłkarskich trybunach. A ponieważ raczej się nie powstrzymują, jakość tego reprezentowania znacząco spada: żeby nie było wątpliwości, dokładnie tak samo zachowują się kibice po drugiej stronie Łodzi.

Nikt tu nie jest święty: nienawiść, agresja i chamstwo na ustach zwalczających się gangów, używających do swojego celu retoryki futbolowej oraz zasłaniających się barwami klubowymi, jest – niestety – stadionową powszechnością. Ta futbolowa gangsterka próbuje czasem przecierać sobie drogę na inne obiekty. Na przykład siatkarskie hale, gdy podający się za kibiców wielosekcyjnych klubów futbolowi szalikowcy wnoszą swą nienawiść na mecze innej dyscypliny.

Dochodzi do kuriozalnych sytuacji, choćby wtedy, gdy na meczach Tauron Ligi zasiadający na trybunach w roli fanów ŁKS Commercecon kibice piłkarscy wznoszą obraźliwe okrzyki wobec Widzewa, który przecież… w ogóle nie ma drużyny siatkówki. Intencje są czytelne: każda arena dobra jest po to, by wykrzyczeć swoją wyższość nad lokalnym przeciwnikiem, gangiem z tego samego terenu.

Z taką mocną, zakorzenioną wzajemną nienawiścią walczyć jest piekielnie trudno. Rozsądne argumenty raczej do stron nie trafiają, a każdy incydent nakręca rządzę odwetu i spiralę wzajemnej nienawiści. A siły, które spoza kibolskiego grona mogłyby próbować ograniczyć wzajemną wrogość, nie przejawiają do tego specjalnej ochoty… Politykom, sprawującym na różnych poziomach władzę, nie opłaca się walczyć z gangami w szalikach. Lepiej walczyć o ich głosy wyborcze, więc się za bardzo nie narażać żadnej ze stron – w Łodzi, Krakowie, Trójmieście czy w Warszawie.

Dlatego sprawa kibolskich wojen dryfuje bezwładnie, przez lata tocząc się własnym nurtem i w swoim rytmie. Oczywiście nie tylko w Polsce, ale inne kraje, te bardziej cywilizowane, radzą sobie z problemem znacznie lepiej – najczęściej stosując odpowiedzialność indywidualną zamiast zbiorowej.  Dopóki u nas będzie jak jest, będą się też mnożyć incydenty, jak ten z proporczykiem. Trzymajmy mocno kciuki, by eskalacja nienawiści wygasała tylko na takich przypadkach.

O przeklętej wiośnie, czyli jak Widzew ma wyjść z dołka?

I znów to samo: Widzew na wiosnę przegrywa lub remisuje. Kolejny sezon z rzędu naszemu zespołowi po zimie wszystko przestaje wychodzić. Nie ma zwycięstw, nie ma punktów. Co się tu dzieje? – pytają wściekli kibice. Jak przerwać zaklęty krąg wiosennej niemocy, na którą już od paru lat nikt sposobu znaleźć nie może?

Jak zawsze w przypadku piłkarskiego kłopotu, przyczyn może być wiele, także pozasportowych. Ciężko jest, w generalnym sensie, utrzymać wysoką formę drużyny piłkarskiej przez cały sezon. Ale w Widzewie powtarzalność wiosennego kryzysu naprawdę stała się już zmorą. Spróbujmy przyjrzeć się temu bliżej.

Rozmawiał ze mną kiedyś, po zatrudnieniu w Widzewie Janusza Niedźwiedzia, kumpel-rzeszowianin, kibic tamtejszej Stali. Mówił, że władze karpackiego klubu nie wytrzymały już drugiej wiosny: gdy wyniki zespołu dramatycznie spadły, pociągając Stal w dół tabeli, angaż trenera natychmiast przeszedł do historii. – On tak ma w każdym klubie – przekonywał mnie kolega z Rzeszowa – przyjrzyj się, w każdym klubie, gdzie nie pójdzie, tam wiosną mu nie idzie.

Bądźmy uczciwi: nie chciało mi się sprawdzać, czy faktycznie chlebodawcy Janusza Niedźwiedzia, choćby w Górniku Polkowice czy Jarocinie, wyrzucali go z roboty na skutek spadku wyników na wiosnę. Zapewne nie zawsze o to musiało chodzić, ale… coś jest na rzeczy, bo wystarczy wziąć pod lupę wyniki Widzewa za kadencji tego szkoleniowca by stwierdzić, że wiosna w Sercu Łodzi nigdy nie była dla Niego pasmem sukcesów. Łagodnie mówiąc. Uzyskiwane awanse zaciemniają obraz sytuacji, ale wyniki mówią same za siebie. Na wiosnę mamy zniżkę formy.

Na obronę trenera Niedźwiedzia przemawiają dwa argumenty: po pierwsze, wiosenny dół Widzewiaków to bolączka dawniejsza niż historia tego akurat szkoleniowca. Dokładną analizę, sięgającą bodaj czasów drugiej kadencji trenera Mroczkowskiego, można było niedawno znaleźć w necie. Po drugie, trener Niedźwiedź – jakby świadomy istoty problemu – zabrał głos w bolesnej sprawie, wytykając (dość delikatnie) działaczom oraz całemu środowisku Widzewskiemu dotkliwy brak boisk treningowych, z których drużyny czerwono-biało-czerwonych mogłyby korzystać w przerwie zimowej.

Sprawa jest oczywista: naturalnych boisk (swoich, do dyspozycji) klub nie ma, każdego roku powtarza się więc epopeja z ich poszukiwaniem. To trochę wstyd, że w renomowanym, niezwykle zasłużonym klubie nie da się załatwić, choćby doraźnie, problemu zimowej i wiosennej murawy naturalnej do treningu pierwszej drużyny – w takiej odległości od klubu, ażeby trener nie musiał martwić się o wydolność piłkarskich organizmów. Ale też bądźmy uczciwi do końca: to są zawodowcy. Piłkarz jest od tego, żeby dwa razy dziennie na tym poziomie ligowym wyjść na trening i być przygotowanym do gry. Wszystko jedno, czy robi to na murawie naturalnej, sztucznej, grząskiej czy wysuszonej. W dawnych latach Widzew też nie miał porządnej murawy na wiosnę – a co potrafił zdziałać, wszyscy wiemy.

Uznajemy więc kłopot z murawą jako jeden z możliwych powodów kryzysu drużyny wiosną i szukamy dalej, przyglądając się nieco staranniej samej grze zespołu. Po zimowej przerwie Widzew ma kłopoty z tworzeniem sytuacji bramkowych. Długimi kwadransami zespół gra całkowicie bezproduktywnie, owszem, często zostając przy piłce, ale rozgrywając ją bez widocznego pomysłu. Wymiana pod własnym polem karnym, próba wyciągnięcia rywala z jego połowy. Jak się uda, w wolne przestrzenie wbiegają szybsi gracze ofensywni i z reguły (2-3 razy w meczu) stwarzają jakąś sytuację, częściej Pawłowski, czasem Kun albo Terpiłowski. Albo Hansen, jak da dobrą zmianę. Większość czasu w meczu to jednak rażący brak pomysłu na grę: wrzutki z bocznych sektorów, trochę w stylu angielskim, nie przynoszą efektu. Nie ma w ogóle podań prostopadłych ani skutecznych uderzeń z dystansu. Ciężko o dobrze rozegrany stały fragment gry.

A nade wszystko brakuje „mózgu” drużyny. Szefa środka drugiej linii, który pociągnął by zespół za sobą, stworzył przewagę, przyśpieszył, dograł ostatnie podanie. Bartek Pawłowski, który ma takie predyspozycje, ustawiany jest bardziej jako skrzydłowy. Marek Hanousek otrzymuje zadania destrukcyjne na „szóstce”. Juljan Shehu gra jako drugi pomocnik defensywny. Dominik Kun, bardzo pracowity, jest za mało efektywny. Juliusz Letniowski, który ma chyba jakiś problem mentalny, wiosną zawodzi po całości. Hansen i Terpiłowski są nierówni, grają w kratkę, trudno na nich liczyć.

Kibice Widzewa czekają więc, jak kania dżdżu, na jakieś objawienie środka pola. Transfer albo przebłysk formy jednego z obecnych w drużynie pomocników. Takiego asystenta, który mógłby obsłużyć podaniem jednego z dwóch skutecznych strzelców: Jordiego albo Bartka właśnie. Który żyłby z ostatnich podań i tzw. magic touch, magicznego dotknięcia, otwierającego strzelcowi drogę do bramki.

Takiego „czarodzieja” w drużynie brakuje, a tu na horyzoncie pojedynek wyjazdowy z mocarnym dziś Rakowem oraz seria pojedynków z zespołami dołu tabeli. Każdy z nich będzie gryzł trawę przeciwko Widzewowi, ustawiał autobus przed bramką i szukał okazji do przechwytu oraz kontry. Co robić, żeby nie walić głową w mur?

Przede wszystkim – włączyć odwagę. Nie bać się wstrząsnąć systemem taktycznym. Nie iść w powtarzalności, o których doskonale wiedzą rywale (zwłaszcza, gdy prowadzi ich jakiś bardziej kumaty trener). Nie wrzucać z boku na ścianę stoperów, tylko wrócić do koncepcji rozegrania środkiem pola. A jednemu z naszych „midfielders” dać wolną rękę i powiedzieć: masz mniej zadań defensywnych, skup się na kreowaniu akcji. Nie gub piłki, przyśpiesz akcję i staraj się zagrać między obrońcami, wypuszczaj w uliczkę, graj prostopadle. A jego kolegom w drugiej linii dać wbiegać na dużej szybkości, gdy tylko główny rozgrywający włączy swój „nadep”.

Takie oto porady szarego człowieka przychodzą mi na szybko do głowy. Jesteśmy sklinczowani: rywale wiedzą, co my chcemy zrobić, blokują nas, a my wtedy nie wiemy, co począć z piłką. Włączmy głowę. Pomyślmy, złammy stereotyp i schematy. Zaskoczmy czymś. Bo inaczej to punktów tej wiosny znów nie nabijemy.

O Szkocji, czyli jacy górale, taki futbol…

Szkocja to piękny kraj. Ba, cudowny! Kto nie zajrzał choć na chwilę w głąb Doliny Łez (Glencoe), nie wspiął się na mglisty Ben Nevis w paśmie Grampianów, nie pospacerował choć godzinę wybrzeżem romantycznego Loch Lommond – lub nie popłynął w rejs z Inverness do Fort William, szukając legendarnego potwora z Loch Ness, traci wiele… Wśród malowniczych, szkockich gór żyją nader sympatyczni ludzie. Choć krzywdzący stereotyp wkleja im łatkę skąpców. Nic bardziej błędnego, Szkoci umieją liczyć i oszczędzać – ale gdy będziesz w potrzebie, oddadzą ci ostatnią koszulę. I do tego poleją szklaneczkę lokalnej whisky. Życzliwi górale, pielęgnujący dumną tradycję odwiecznej walki z angielskim okupantem, na równi z dbałością o przywdziewanie co niedziela klanowego stroju z obowiązkową spódniczką (kilt), traktują troskę o wyniki swych piłkarskich drużyn.

Mała liga szkocka zawsze grała nieco w cieniu wielkiej angielskiej Premiership, opromienionej sławą historycznie pierwszej, kolebki futbolu. Ciekawe, że podróżując po Szkocji najczęściej natyka się człowiek na kibiców trzech klubów. Widać szaliki Celticu Glasgow (wiadomo, że idzie kibic-katolik), Rangersów (to dla odmiany klub protestancki, unionistyczny) oraz… pomarańczowe barwy Dundee United. W samym Edynburgu, gdzie z powodzeniem działają przecież dwa istotne dla Scottish Premier League kluby: Hearts of Middlothian i Hibernians, jest ponoć więcej kibiców drużyn z Glasgow, niż lokalnych. Nie do pomyślenia w polskich realiach! Cóż, pewnie w niewielkim kraju bardziej działa magia sukcesów i historii, choć pod tym względem dziwić może kompletny brak popularności takiego choćby Aberdeen FC… Jednak bardziej od mapy szkockich sympatii klubowych interesować nas może ogólne poczucie przywiązania tamtejszych fanów do zespołu narodowego.  Już niedawne referendum niepodległościowe, choć przegrane, ujawniło spore zaangażowanie dzisiejszych Szkotów w sprawę wzmacniania narodowej dumy i siły. Niebieskie flagi z białym krzyżem godnie powiewają nad sektorem kibiców reprezentacji Szkocji, najczęściej także wtedy ubranych w klanowe stroje, nierzadko wygrywających tradycyjne melodie na popularnych dudach (pipes)… A zwykłe wśród Szkotów oddanie narodowi, połączone z doświadczeniem lat ciężkiej walki góralskich partyzantów z angielskim najeźdźcą, jak na dłoni widoczne jest w poczynaniach ich reprezentacji na boiskowej murawie.

Piłkarze Szkocji przenoszą bowiem do gry wszystko, z czego historia ich narodu najbardziej słynie: waleczność, niezłomność, zapalczywość. Nawet ich taktyka, oparta na atletycznie usposobionej, twardej defensywie – z groźnymi wypadami w kontratakach, gdy nadarza się okazja: to wszystko kojarzy się jednoznacznie z losami niepodległościowej walki szkockich górali… Trudno przeto się dziwić, że we wczorajszej batalii o eliminacyjne punkty Polacy łatwo nie mieli. Nasza kadra, przetrzebiona kontuzjami, liżąca rany po wyczerpującym boju z Niemcami, stanąć musiała naprzeciwko twardej, choć mało finezyjnej, góralskiej ekipy. Było wiadomo, że nie będzie to spacerek: dotychczasowe wyniki drużyny z nowym trenerem, Gordonem Strachanem, stawiały Szkotów w roli jeśli nie faworyta, to na pewno równorzędnego przeciwnika naszych Orłów.

Tu jednak los skojarzył ze sobą drużyny o podobnym charakterze. Polacy, jak Szkoci, nigdy łatwo z sąsiadami nie mieli. Z niepodległością też bywało różnie: najczęściej trzeba było krwawo ją sobie wywalczyć. I boisko na Stadionie Narodowym w Warszawie znów okazało się zwierciadłem rzeczywistości: takiż, dość przecież krwawy przebieg, miało to spotkanie. I chyba remis zdaje się wynikiem sprawiedliwym, nie krzywdzącej żadnej z walecznych stron, z których żadna nie pretenduje do miana gwiazd światowego futbolu, za to obie żmudnie wycinają sobie drogę po jakikolwiek piłkarski sukces… Nam Polakom (a także im, Szkotom) wczorajszy mecz zostawia jedną najważniejszą informację: żadna z tych dwóch drużyn nie traci szans w walce o Euro-kwalifikacje. My zostajemy na pierwszym miejscu w tabeli, Szkoci są na czwartym – ale mają tylko trzy punkty straty do nas i drugiej Irlandii. Jeśli pogrążeni w kryzysie Niemcy będą nadal gubić punkty, a Polska i Szkocja pójdą drogą zwycięstw, zwłaszcza wobec Irlandii – obie awansują na turniej. I powiem szczerze, bardzo bym sobie tego życzył. 🙂

O Widzewie, czyli mnóstwo serca, mało rozumu

Mój ukochany Widzew ruszył do boju o utrzymanie w ekstraklasie. Nie trzeba było oglądać kompromitacji Lecha w Bradze by wiedzieć, że bez względu na pucharowe konfrontacje Mistrza Polski będzie on trudnym rywalem na inaugurację rundy wiosennej. Mimo to nie brakowało opinii, że jest to rywal do ogrania. Kibicom marzyła się więc zdobycz punktowa, a punktów brakuje dziś Widzewowi jak powietrza.

Widzew zagrał w Poznaniu efektownie. Większą część meczu prowadził grę, w pierwszej połowie robił groźne akcje oskrzydlające. Mogły podobać się szybkie rajdy bocznych pomocników – Adriana Budki z prawej, Pawła Grischoka z lewej strony, wsparte szarżami ofensywnie nastawionych obrońców: Bena i Dudu. Zwłaszcza postawa Bena Radhii mogła się podobać, dużo biegał, schodził do środka, w kilku akcjach wkręcał rywali jak tyczki… Cóż z tego, skoro „na stojaka” grający Lech wykorzystał jedną jedyną szansę, by jeszcze przed przerwą strzelić bramkę. Podawał z głębi pola Murawski, Dudu nie upilnował na jedenastym metrze dobrze ustawionego Wilka, Szymanek nie zdążył z asekuracją – i było 1:0. Mimo to Widzewiacy nadal grali ambitnie, choć nasi napastnicy – Sernas i Grzelczak, dokładnie pilnowani w sektorze poznańskiej defensywy, nie potrafili wykorzystać kilku dobrych zagrań ze skrzydeł.

Druga połowa obnażyła – niestety – wszystkie słabości zespołu, które trener Czesław Michniewicz będzie musiał jakoś okiełznać, jeśli marzy o zachowaniu miejsca w ekstraklasie. Przede wszystkim, gdy Lech zagrał pressingiem, czyli ustawił wyżej obronę, atak pozycyjny Łodzian przestał  zagrażać bramce rywala, bo kończył się przed jego polem karnym. Lech odciął od podań napastników Widzewa, nasi skrzydłowi szybko stracili dynamikę, trzeba było ich zmienić, a rezerwowi nie poprawili gry drużyny. Żeby zagrozić Lechitom, należało w drugiej połowie złamać schematyczny sposób ataku, w którym większość akcji przeprowadzają boczni zawodnicy, dośrodkowując piłkę. Aż prosiło się stworzyć przewagę niekonwencjonalnymi zagraniami ze środka pola, w której to strefie Widzewowi brakuje indywidualności. Na boisku pojawił się wprawdzie Riku Riski, nowy nabytek z Finlandii, który dostał koszulkę z numerem dziesięć – ale w Poznaniu zmienił na prawej flance Adriana Budkę. Czemu trener przy tej zmianie obawiał się przesunąć na skrzydło uniwersalnego Łukasza Brozia, a dać szansę Finowi na pokazanie się w środku pola? Nadal nie wiemy, jakie są możliwości tego zawodnika, a kreatywny środkowy pomocnik w Widzewie jest obecnie bardzo potrzebny. Zwłaszcza, gdy raczej defensywnie ustawiany Mindaugas Panka ma słabszy dzień, jak w meczu z Lechem, brak dobrego rozgrywającego staje się jaskrawy. I niestety decyduje o końcowym rezultacie.

Stawiam zatem tezę, że to nie brak napastników, ale właśnie klasowego playmakera jest w tej chwili najpilniejszą potrzebą Widzewa, zresztą nie od dzisiaj. Zawodnicy pierwszej linii, jak Sernas, Grzelczak, a na pewno także Oziębała czy Nakoulma (gdy wyleczą kontuzję) będą w stanie skutecznie wykańczać akcje, byleby nie zabrakło ostatniego podania, otwierającego drogę do bramki. Mecze z rywalami, którzy przyjrzą się trochę bliżej widzewskiej taktyce blokując nam skrzydła, kończą się w tym sezonie irytującymi stratami punktów. Czas podjąć ryzyko i dać komuś poszaleć na środku boiska, nieważne czy będzie to Riski, Djurić, może inny zawodnik okaże się objawieniem wiosny? Tak czy owak problem istnieje i głęboko wierzę, że trener Michniewicz jakoś znajdzie remedium na kłopoty. Inaczej szybko zrobi się bardzo gorąco…