Tag: prawo

Opublikowane w

O Łodzi na Street View, czyli jak pięknie zepsuć genialny prezent

Łódź jako pierwsze miasto w Polsce ma swoją wizytówkę na Street View. Wchodząc na popularny przewodnik Google można obejrzeć najbardziej okazały fragment ulicy Piotrkowskiej. Kolejne, wielkie polskie miasta dopiero przed turniejem Euro 2012 zamieszczą swoje foto-wizytówki. Pięknie, można rzec. Władze miasta postarały się, konkurs wygrany, Łódź zyskuje genialne narzędzie promocyjno – turystyczne…

…wystarczy jednak „przejść się” Piotrkowską w Google Street View, by ręce same się załamały. Równiutko przed Magistratem, obok sławetnej Ławeczki Tuwima, na zdjęciach Google ekipa kilku umorusanych smarem „mietków” stoi z taczką, zasypując dziurę w chodniku. Oczywiście nikt spośród magistrackich urzędników nie zadbał o to, by w czasie objazdu ekipy Street View wstrzymać, choćby na kilka minut, roboty przed Ratuszem. Wszyscy wiedzieli, kiedy Google będzie robić zdjęcia na Piotrkowskiej, tylko nie magistraccy urzędnicy. I kolejny raz my – Łodzianie, zamiast cieszyć się żmudnie wypracowanym sukcesem promocyjnym, załamujemy ręce w bezradnym geście.

Oczywiście nikt nie rozliczy urzędników – nawet nie wiadomo, kto personalnie odpowiada za wizerunkową wpadkę. Zdarzenie miało miejsce w przestrzeni publicznej, a więc „niczyjej”. W normalnych miastach cywilizowanego świata posesje na reprezentacyjnych ulicach są własnością prywatną. Łódź jest największym polskim kamienicznikiem, zawłaszczając większość budynków ulicy Piotrkowskiej – i bardzo niechętnie pozbywając się tej własności. A wystarczyłoby, jak w normalnej cywilizacji, po prostu ustanowić prawo: ktokolwiek jest właścicielem budynku przy Piotrkowskiej ma obowiązek dbać o wygląd, stan i czystość. Zarówno samego gmachu, jego elewacji, jak i otoczenia. W sytuacji, gdy wszystkie budynki przy „wizytówce” miasta, jaką jest główna ulica, są prywatne, ustanowienie stosownego prawa załatwia sprawę. Jak w Szwajcarii, gdzie posiadanie kamienicy przy „głównej” jest splendorem – choć raz do roku wszyscy właściciele mają obowiązek odmalowywać elewację, chętnie to robią! Założę się, że na wieść o filmowaniu przez Google prywatni właściciele łódzkich kamienic wyszli by ze skóry, żeby korzystnie zaprezentować swój wizerunek. I nawet jeśli jeden Magistrat zostałby tam budynkiem publicznym, łatwiej byłoby urzędnikom zarządzać tym niewielkim otoczeniem. W polskiej rzeczywistości – socjalizmu i biurokracji – taki stan rzeczy możliwy nie jest. Nie dziwmy się więc, że wciąż mnożą się urzędnicze kompromitacje, za które wszyscy płacimy – tak, jak za pensje na mnożących się ponad miarę etatach biurokratów, na każdym poziomie władzy publicznej.

Opublikowane w

O sprawie ACTA, czyli gdzie leży prawda?

Prawda wcale nie leży pośrodku, tylko leży tam, gdzie leży – mawia klasyk. Może dlatego wszyscy intensywnie starają się wytłumaczyć, zwłaszcza osobom spoza internetowego kręgu, o co chodzi z tymi demonstracjami  w sprawie ACTA.

Publicyści, socjologowie, fachowcy różnych specjalności dają nam coraz to inną wykładnię nowego ruchu społecznego. Tworzą się w pośpiechu mądre teorie o całkiem nieznanej, uśpionej dotąd grupie społecznej, którą dopiero na ulicach zauważyli politycy…   Najczęściej mowa o tym, że młodzież broni internetu jako jedynej ostoi wolności, skoro w świecie realnym brakuje szans na zawodową karierę – pracę, rozwój zawodowy i materialny. Można  więc powiedzieć, że  obrońcy sieciowej niezależności dają sygnał władzy – „odczepcie się chociaż od naszych komputerów!” (Tomasz Lis w ubiegłotygodniowym „Wprost” daje taką właśnie interpretację zdarzeń).

Pewnie coś w tym jest, ale sprawa wydaje się prostsza. Spójrzmy nieco szerzej na fakt burzliwego rozwoju technologii elektronicznej w ostatnim – powiedzmy – dwudziestoleciu. A nie jest ono wyłącznie czasem komputerów. Podobnych (wciąż doskonalszych) narzędzi rozrywki pojawiło się więcej. Są to przede wszystkim telefony komórkowe, wyposażone w szereg usprawnień: aparaty, kamery filmowe dużej rozdzielczości, w końcu zupełnie swobodne kanały dostępowe do sieci internetowej. Ludzie nauczyli się z tego korzystać, a robienie filmu telefonem ma sens dopiero wtedy, gdy możemy wrzucić swoje dzieło w sieć, by film poznali inni. Taka aktywność, powiedzmy – kulturowa, stała się bardzo popularnym działaniem całego pokolenia ludzi. Już w zasadzie uzależnionych od nowych technologi – i jest to proces nieodwracalny.

Dlatego stawiam tezę, że bitwa o wolność od ACTA jest w gruncie rzeczy walką o Youtube. Zagrożenie dla portali, w których każdy prezentować może swój dorobek, tak naprawdę promować siebie – jest niebezpieczeństwem dla całego pokolenia dzisiejszych użytkowników wirtualnego świata. Czyli miejsca, gdzie każdy jest naprawdę równy (stąd maska Anonymousa) – a dostęp  do nieograniczonego odbiorcy jest pełen, nie zarezerwowany dla polityków, gwiazd mediów czy innych celebrytów.

Walka o wolność w sieci jest więc wypełniona swoistym, zrozumiałym egalitaryzmem – ale jest też słusznym dopominaniem się o przestrzeganie w realnym systemie władzy państwowej swobód obywatelskich. Zgadzam się, że wejście w życie w ACTA zagroziłoby przede wszystkim takim portalom, jak Youtube – co przy założonej w gronie autorów paktu walce z piractwem odcięłoby milionom ludzi na świecie szansę na swobodną ekspresję samego siebie. Gdyby więc ACTA wprowadzono, byłby to klasyczny przykład wylewania dziecka z kąpielą. Lub obcinania całej ręki, gdy boli palec.

Dlatego popieram ruch przeciwko ACTA. Nie można ludziom zabierać ich świata, trzeba natomiast walczyć ze złodziejstwem, piractwem i innymi przestępstwami. W tym zakresie świat wirtualny niczym nie różni się od rzeczywistego! Jednakże istnienie internetowej przestępczości powinno być wyzwaniem dla obrońców prawa, w tym polityków – nie zaś pretekstem do wprowadzania reguł wygodnych dla nich samych, a godzących w miliony użytkowników sieci. I na skuteczną realizację tegoż wyzwania wszyscy czekamy.

Opublikowane w

O protestach, czyli zgodnie z przewidywaniem

Ludzie protestują teraz w wielu sprawach. Chodzą pod NFZ w obronie kontraktów dla swoich poradni, blokują stacje benzynowe (bo drogo), manifestują przeciw ACTA (bo cenzura). Spełnia się łatwy do przewidzenia scenariusz – gdy władza, z butą i lekceważeniem swobód obywatelskich, realizuje swą własną politykę w oderwaniu od życia, bez szacunku dla wolności. I wzbudza społeczny gniew.

Niewykluczone, a pisywałem o tym wcześniej, że w przeciągu kilku najbliższych miesięcy politycy rządzącej Platformy Obywatelskiej zobaczą przez okna swych pałaców wielką, zbiorową manifestację przeciwko ich władzy. Kłopot w tym, że do najbliższych wyborów pozostało trzy lata i osiem miesięcy. W tym czasie rząd będzie robił, co chce – realizował politykę wygodną dla siebie, nie dla ludzi, a o skutki tych działań niech już martwią się następni. Bo dwie czteroletnie kadencje w zupełności wystarczą każdej opcji politycznej, by ustawić siebie, swoich kumpli i krewniaków, pewnie ze dwa pokolenia do przodu.

Ale w nagonce na Tuska i jego ludzi chciałbym jak zwykle przestrzec przed chwaleniem opozycji. Co zrobiły rządzące wcześniej tym krajem partie, PiS, SLD, ludowcy – by w kieszeni przeciętnego Polaka zostawało więcej pieniędzy na życie? Opozycja dba wyłącznie o własny interes, oczywiście punktując błędy, popełnianie przez aktualnie rządzącą opcję. To dlatego wszyscy, od Kaczyńskiego przez Palikota do Millera jednym frontem popierają lud, zaklejający sobie taśmą usta przeciwko paktowi ACTA. Ale pamiętajmy, że wszyscy oni jadą z Platformą na tym samym wózku: zajmują się walką o zarządzanie publicznymi pieniędzmi i ustanawianie praw, określających wydawanie tychże środków. I bądźmy pewni, że jakakolwiek ekipa z obecnych w dzisiejszym Sejmie rządziłaby teraz krajem, podpisałaby bez wątpienia ten wkurzający internautów dokument, o ile oznaczałby on namnożenie partykularnych korzyści dla ich opcji politycznej. Na przykład gwarancję posad w strukturach europejskich… Czyż nie budzi zastanowienia, że politycy (choćby europosłowie) tzw. prawicowych ugrupowań, głoszących ideowy eurosceptycyzm, bez cienia żenady przyjmują etaty w Brukseli, gdy tylko taka okoliczność się nadarzy? Pamiętajmy – opozycja idzie z ludźmi przeciwko rządowi wtedy, gdy potrzebuje głosów, by sama w tym rządzie zasiąść. A wtedy, wiadomo – po nas choćby potop.

By politycy nie zagrażali wolności obywateli, trzeba zmienić system polityczno-gospodarczy państwa. Należy odebrać politykom wszelkie możliwości ograniczania swobód obywatelskich.  To znaczy mnożenia kosztów życia pod pretekstem wydatków budżetu, ograniczania wolności słowa pod pretekstem obowiązku włączania się w prawo międzynarodowe. Albo rozstrzygania jakichś konkursów w rozdawaniu publicznych pieniędzy na leczenie – firmom medycznym, wybieranym według uznania urzędników (mianowanych z politycznego klucza). Powtarzam, jeśli kiedyś w Polsce władza przestanie oznaczać pieniądze, czyli politycy będą musieli publiczną składkę przeznaczać wyłącznie na instytucje, zapewniające bezpieczeństwo (Policja, sądy, wojsko) – dopiero wtedy w tym kraju zacznie się normalne życie. Wszelkie ustrojowe preteksty do korupcji, złodziejstwa, kombinowania i uwłaszczania się na majątku państwowym wciąż dawać będą politykom powód do okradania tego narodu. Poza radykalnymi zmianami nic tego nie wypleni.

Opublikowane w

O zdrowiu, czyli zbiór smutnych wniosków

Jak mawiał niezapomniany Kisiel, dziś cytowany przez wielu współczesnych epigonów – socjalizm to ustrój, w którym władza bohatersko zwalcza kłopoty, jakie nie występują w kapitalizmie. Odmiana tego powiedzenia również pojawia się w dzisiejszych komentarzach: władza stacza bój z problemami, które sama funduje ludziom. Obserwując wszystko, co od nowego roku dzieje się w służbie zdrowia, można tylko z satysfakcją przypominać obie wersje kisielowej złotej myśli.

Publiczna służba zdrowia, choć istnieje praktycznie wszędzie, w każdym kraju budzi niezadowolenie pacjentów. Wiele lat temu wypytywałem pewną miłą emerytkę z angielskiego Newcastle, jak oni – czyli wyspiarze – oceniają ich własny „National Health Service”. Usłyszałem stek narzekań, łącznie z informacją, że jej ciężko chory mąż od dawna inwestuje pieniądze w prywatną opiekę lekarską, bo publiczna nijak nie jest w stanie udzielić realnej pomocy. Pamiętam też, jak pomyślałem wówczas: to dobrze, że ten starszy pan ma pieniądze na leczenie.

Tu właśnie jest pies pogrzebany, bo w Polsce ludzie starsi i przewlekle chorzy rzadko kiedy mają pieniądze, by się skutecznie leczyć. Skutecznie, to znaczy w prywatnym gabinecie lub szpitalu… A wszyscy opłacamy składki na publiczną opiekę medyczną, tak samo, jak obywatele tzw. krajów wysoko cywilizowanych.  Oto właśnie wariant, jaki występuje na zachodzie: publiczna służba zdrowia sprawdza się w przypadkach lekkich, gdy skomplikowane procedury, lekarze – fachowcy i drogie leki nie są potrzebne. Na takąż opiekę „państwową” idzie publiczna składka, a ludzie naprawdę chorzy wolą leczyć się prywatnie. Myśmy w Polsce system zachodni skopiowali, z tą różnicą, że tutaj jest bieda i zamożności zachodnich pacjentów skopiować się już nie udało.

Uważam, że najbardziej sprawiedliwe byłoby całkowite zlikwidowanie publicznej służby zdrowia, z jednoczesną likwidacją obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. Ta decyzja bardzo ulżyłaby kieszeni pacjentów i ich pracodawców, zatem zyskaliby oni pieniądze na leczenie prywatne. Ono staniałoby automatycznie, bo wolny rynek usług medycznych natychmiast nasyciłby się lekarzami – freelancerami. Chcąc przeżyć, nie mogliby oni windować w górę cen za swoje usługi: ludzie wybieraliby tańszych, skazując zbyt drogich na wegetację… W takim systemie, w moim przekonaniu naprawdę sprawiedliwym, o wydatkach danej osoby na leczenie samej siebie decydowałoby po prostu jej zdrowie, nie żaden system biurokratyczny.  A ludzie poważnie chorzy, gdy ich leczenie pochłania naprawdę pokaźne kwoty, korzystaliby z pomocy zamożniejszych od nich mecenasów, fundacji, stowarzyszeń pomocowych – one istnieją już dziś, a gdy zwiększyłaby się grupa ludzi zamożnych w nowym systemie, chętnych i zdolnych do pomocy byłoby więcej.

Kłopot w tym, że w zupełnie innych warunkach przychodzi nam żyć na co dzień. A skoro publiczna służba zdrowia istnieje, czas pilnie zapytać, co trzeba zrobić, by normalne leczenie ludzi nie przypominało katastrofy, jaką obserwujemy w Polsce po pierwszym stycznia. Najważniejsza część tego pytania brzmi tak: co otrzymujemy w ramach składki ubezpieczeniowej, na co ona naprawdę jest przeznaczona? Powinno być tak, że każdy ma indywidualne konto zdrowotne, odkłada swoje składki i korzysta ze świadczeń, bez żadnej łaski urzędników NFZ. A jest tak, że każdy płaci obowiązkowo, a pieniądze trafiają do wielkiego, biurokratycznego wora – i tak naprawdę nikt nie wie, co i na ile jest przeznaczane. Tylko urzędnicy NFZ decydują sobie o podziale puli, zrzuconej danego roku z centrali do województw. Natomiast urzędnicy ministerialni bawią się listą leków refundowanych.  Argumenty o potrzebie oszczędności powodują traumę, taką, jak z początkiem roku obserwujemy w przychodniach i w aptekach… Wniosek: system służy wybranej grupie biurokratów (polityków i urzędników) do utrzymywania etatów w resorcie zdrowia, ministerstwie, NFZ i całej grupie instytucji administracji medycznej (ZOZ-y).  Nie zaś do zapewnienia ludziom rzetelnych usług w ramach odprowadzanej składki. Zupełnie inaczej, niż w krajach zachodnich, gdzie pacjenci – już abstrahując o skuteczności działania ich systemów publicznej ochrony zdrowia – zyskują w ramach ubezpieczenia znacznie więcej skutecznie realizowanych świadczeń. I są to świadczenia kontrolowane przez nich samych, nie zaś przez armię urzędników-darmozjadów, których dodatkowo utrzymujemy wszyscy z pieniędzy publicznych. Tych samych, jakie powinniśmy przeznaczyć na nasze własne leczenie…

Widać więc dokładnie, jak sprawdza się powiedzenie Kisiela.  Można tylko uzupełnić je dodatkowym argumentem: to, co dobre na bogatym Zachodzie, nie musi sprawdzać się w Polsce. Bo Polska, niestety, NIE JEST bogatym krajem zachodnim.

Opublikowane w

O nowym roku, czyli znów drożej

Ktokolwiek, jadąc dziś do pracy, przyglądał się cenom paliwa na stacjach, widział cyfry zgodne z tymi, które były tam prezentowane przed Nowym Rokiem. Dobrze więc, że nie ma kolejek po benzynę…

… ale spokój jest pozorny, bo lada moment cena litra najpopularniejszej etyliny 95 ma podskoczyć o 20 groszy na litrze.  To efekt wyższej akcyzy, którą wprowadza rząd dla ratowania budżetowych kłopotów, podobno na skutek tzw. kryzysu.

To znaczy, że do końca miesiąca życie przeciętnego Polaka znów w całości stanie się droższe. Wszystko trzeba dowieźć, zatem – to już banał i truizm – wszystko będzie kosztować więcej, przynajmniej o podwyżkę ceny paliwa. Polacy znów będą musieli zacisnąć pasa, a znoszą drożyznę ze stoickim spokojem, kolejni raz przekonani, że tak musi być.  Rząd ma przecież zadania „strategiczne”, z których musi się wywiązywać, a na to potrzebne są pieniądze, których ciągle brakuje. Dziś – ma się rozumieć, na skutek kryzysu – brakuje ich szczególnie.  Ale media ogólnopolskie raczej niechętnie przyglądają się owym „zadaniom strategicznym”, odrzucając pomysł analizy przyczyn problemu.   Widocznie są (jak rząd) zdania, że wystarczy leczyć podwyżkami skutki choroby, gdy jej przyczyny i tak pozostaną nietknięte.

Tymczasem – jak zwykle – sprawa jest prosta do wyjaśnienia. Rząd tłumaczy ludziom, że cena benzyny w Polsce zależy od wartości baryłki ropy na rynkach światowych. Częściowo to prawda, jednak pamiętajmy, że cenę litra benzyny w naszym kraju rząd ustala własnoręcznie: według własnego widzimisię i niekoniecznie w związku z aktualną wartością baryłki ropy.  Wystarczy, że spółki skarbu państwa (Orlen i Rafineria Gdańska) podyktują na swoich stacjach cenę litra paliwa, a już pozostała część rynku paliwowego musi zareagować na to działanie… Nie ma więc mowy o żadnym wolnym rynku paliw, są znane z komuny ceny urzędowe, dyktowane przez państwowych potentatów, zabezpieczających sprzedażą paliw „zadania strategiczne” biurokracji państwowej. Wiadomo, że swoje robi też akcyza, czyli podatek paliwowy, obowiązujący wszystkich sprzedawców: gdy rząd go podnosi, reagują skokiem w górę ceny na każdej stacji. Tym razem jest to bezpośrednia ingerencja rządzących polityków w rynek nośników energii (nie tylko paliwa płynne mają zabezpieczać rządowi jego zadania, tzw. branże strategicznie to cała energetyka). Czyli, co zrozumiałe, jest to brutalna ingerencja w poziom życia mieszkańców państwa.

Jak tego uniknąć? Odpowiedź również wydaje się banalna: trzeba zabrać państwu (czyli politykom i urzędnikom) te zadania „strategiczne”, na które rząd ściąga bezwzględnie haracz z obywateli. Do tego potrzebna jest jednak radykalna zmiana ustrojowa. Dopóki jej nie będzie, politycy mają wygodny pretekst do zabierania nam z kieszeni kolejnych złotówek, oczywiście w całkowitej zgodzie z prawem.

Następny problem, już nazywany kataklizmem, to noworoczny bałagan w służbie zdrowia… To jednak materiał na oddzielną refleksję.

Opublikowane w

O biernych wolnorynkowcach, czyli krytyka bez pomysłu na zmiany

„Rzeczpospolita” ma taki zwyczaj, że gdy tylko rząd straszy obywateli podwyżkami, natychmiast zaprasza do działu „Opinie” wolnorynkowych ekonomistów. Wypowiadają się eksperci w zakresie liberalnej gospodarki, m.in. z Centrum im. Adama Smitha. Owa instytucja zwykle bardzo trafnie analizuje wszelkie te posunięcia władz, które biją w swobodę przepływu pieniądza. Spełnia zatem pożyteczną rolę – kłopot w tym, że nigdy nie podsuwa rozwiązań pozytywnych. Robert Gwiazdowski (profesor, adwokat, bloger) czy Michał Wojciechowski słusznie pomstują na zadłużanie państwa, wątpliwe ekonomicznie posunięcia banków centralnych, podnoszenie podatków – nigdy zaś nie mówią, co trzeba zrobić, żeby było lepiej. Cóż, gdyby podsuwali recepty, musieliby startować w wyborach jako kandydaci prawdziwie liberalnej partii, którą mogliby przy tej okazji założyć. Ale skoro piszą w „Rzepie”, gazecie oddanej idei strzelania do rządzącej PO z pozycji PiS-owskich, dawać recept nie mogą: pewnie wtedy otrzymaliby zakaz publikacji. Za głoszenie prawd wolnorynkowych, mocno niewygodnych dla soc-katolików z obozu Kaczyńskiego…

Dobrze więc, że wolnorynkowcy korzystają z łamów „Rzeczpospolitej”, by krytykować złe posunięcia Tuska i jego ministrów. Źle, że poprzestają na wytykaniu błędów. A polskie życie społeczne w ostatnim czasie aż prosi się, by kilka recept na problemy wypisać narodowi… Nomen omen, chodzi o leki. Nigdy nie były tanie, teraz mają być znacznie droższe. Zwłaszcza emeryci, cierpiący na przewlekłe schorzenia (jak cukrzyca) mogą czuć się przerażeni. Rząd nie chce refundować niektórych specyfików, bo musi zaoszczędzić – oczywiście przede wszystkim na utrzymanie biurokratycznego aparatu administracji zdrowotnej. Z czegoś trzeba płacić dziesiątkom urzędników, pozatrudnianych w Ministerstwie Zdrowia, NFZ-etach, placówkach publicznej służby zdrowia. Kłopot w tym, że ludzie starsi nie mają na leki pieniędzy: to brutalne, ale pewnie część z nich szybciej pożegna się z tym światem na skutek „opiekuńczej” polityki państwa. I ku dużej uldze rządzących, którzy wciąż narzekają na zbyt duże obciążenia finansowe z powodu wielkiej ilości wypłacanych emerytur.

To kolejny tak widoczny znak kompletnej niewydolności polskiego systemu emerytalnego, przejętego w całości z czasów komunistycznych, dla niepoznaki wzbogaconego o tzw. OFE – czyli coś, co udaje wolny rynek świadczeń dla seniorów. Leki są drogie, to fakt. Ale za darmo – tak, jak jedzenia – nikt ich rozdawać nie będzie. Czy nie byłoby prościej, gdyby ludzie starsi mieli po prostu więcej pieniędzy, by stać ich było na lekarstwa? Seniorzy w Niemczech jakoś nie narzekają na biedę: jeżdżą sobie po świecie na wycieczki. Dlatego, że u nich wolny rynek emerytalnych świadczeń istnieje naprawdę.

ZUS, który jest oszustwem – bo wypłaca głodowe świadczenia, a jednocześnie zatrudnia setki darmozjadów i buduje pałace, powinien być natychmiast zlikwidowany. Jego majątek sprzedany a z pieniędzy, uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości trzeba utworzyć fundusz emerytalny, na korzystnym oprocentowaniu bankowym. Zdobylibyśmy w ten sposób pieniądze na wypłaty emerytur bieżących. A ludzi, którzy jeszcze pracują, należy w tym samym momencie zwolnić z obowiązkowej składki ubezpieczeniowej. Trzeba zostawić im te pieniądze w kieszeni i dać wybór ubezpieczalni na wolnym rynku. Oczywiście likwidując w tej samej chwili zapis w Konstytucji, mówiący o „obowiązku państwa zapewnienia obywatelom godziwych emerytur” – jako całkowicie nieaktualny i kłamliwy. Proste, prawda? Ale jakoś w Polsce nikt na to nie wpadł. Zbyt wielu osobom (politykom, urzędnikom) taka zmiana ustrojowa całkowicie zniszczyłaby wygodny życiowy plan:  obrastania w majątek kosztem najuboższych polskich obywateli. Problem w tym, że dopóki do zmiany nie dojdzie, nasi emeryci wciąż będą głodowali i rezygnowali z zakupu lekarstw.

Ciekaw jestem, kiedy specjaliści od wolnego rynku w naszym kraju zaczną odważnie głosić pomysły na realne zmiany. Takie, które – sprawiedliwie – służyłyby zwiększeniu zamożności wszystkich obywateli, nie tylko klasy rządzących panów.

Opublikowane w

O Mediafest # 5, czyli drżyjcie dziennikarze, nadchodzą blogerzy!

Piąta edycja Mediafest, czyli szlachetnej inicjatywy dwóch pasjonatów świata mediów nowoczesnych, przeszła do historii jako jedna z bardziej udanych. Gośćmi byli znani w cyber-światku blogerzy (Krystian „MacKozer” Kozerawski, Maciej Budzich, Tomasz Skupieński), a dyskusję na tematy związane z blogowaniem poprzedziła projekcja filmu Jarka Rybusa, również obecnego na spotkaniu. Około stu osób na widowni Kina Charlie to wynik budzący szacunek – zwłaszcza, że informacje o zdarzeniu podawano niemal wyłącznie za pośrednictwem internetu.

Rozmowy o blogosferze są potrzebne, bo zjawisko jest nowe i ekspansywne: dziennikarze, jak sądzę, boją się blogerów. Autorzy niezależnych wypowiedzi internetowych łatwo gromadzą odbiorców, współtworzą odrębną kulturę, niektórzy osiągają wręcz status idoli. Mnożą się tam, wewnątrz sieci, akty uwielbienia – lub odwrotnie, szczerej pogardy… Jednak dla „tradycyjnych” pismaków blogosfera staje się powoli punktem zawodowego odniesienia, zwłaszcza od chwili, gdy goszczący w Polsce Barak Obama odesłał z kwitkiem wszystkich, proszących o wywiady. Przyjął tylko redaktora serwisu internetowego: to wprawdzie nie blog, ale czytelny sygnał o przewadze sieci nad mediami tradycyjnymi poszedł w świat, wzbudzając panikę wśród wydawców tradycyjnych tytułów.

Zatem dziennikarski światek nie ma prawa lekceważyć blogosfery. Profeci – katastrofiści wróżą rychły koniec mediów tradycyjnych, od gazet do telewizji, przyglądając się galopującemu rozwojowi  sieci internetowej. Bądźmy ostrożni, teatr również miał upaść w kontakcie z filmem, a jakoś żyje… Niemniej już dziś wydawcy prasowi, którzy lekceważą siłę internetu, popełniają wielki błąd. A naprawdę ciekawie zaczyna się robić wtedy, gdy zaczynamy przyglądać się zjawiskom w obrębie samej blogosfery.

Od tego zaczęło się spotkanie na Mediafeście, którego miałem przyjemność być moderatorem. Zarzucano mi gadulstwo – pewnie słusznie – ale z obszernej rozmowy wynikło kilka ciekawych wniosków.

Po pierwsze: w ocenie samych internautów blogosfera nie jest zjawiskiem jednorodnym. Obok ludzi świadomych, piszących w zgodzie z zasadami polszczyzny i dziennikarskiej kultury słowa, działają tam przypadkowi „literaci” – owszem, zbierający zainteresowanie dzięki atrakcyjnej dla młodzieży formie, ale niezbyt kompetentni w zakresie przekazywanych treści. Ci drudzy obniżają poziom blogosfery i są zasadniczo mniej groźni dla zawodowych dziennikarzy oraz tradycyjnej prasy. Ci pierwsi – to w znacznym stopniu sami dziennikarze, korzystający z internetowej przestrzeni dla zdobycia dodatkowej poczytności, lub politycy, szukający tą drogą wyborczych głosów. Albo – niezależni, publikujący wyłącznie w sieci, autorzy z poparciem internetowych czytelników: to oni właśnie tworzą grupę, którą można nazwać alternatywną prasą internetową.

Po drugie: samo pojęcie niezależności jest w blogosferze pojęciem względnym. Czy biorąc pieniądze od reklamodawców na blogu można traktować siebie jak uczciwego, szczerego, niezależnego blogera, piewcy krystalicznie czystej krytyki wobec poszczególnych zjawisk realnego świata? W tej części dyskusji nie otrzymaliśmy jednoznacznej odpowiedzi, bo w gronie samych blogerów, również ich czytelników, poglądy są rozmaite… Powoli tworzy się więc, jak w każdej kulturze, nurt główny (mainstreamowy) i nurty poboczne, podziemne (undergroundowe) – a podział opiera się na zagadnieniu komercjalizacji blogowych wypowiedzi.

Rozmawialiśmy, pytaliśmy – a wydaje się, że zjawisko zostało zaledwie napoczęte w tej wielominutowej dyskusji. Czas dla internetu płynie bardzo szybko, zarówno w znaczeniu rozwoju technologii, jak też samych form sieciowej aktywności. Kolejne rewolucyjne pomysły, galopujące śladem sukcesu Facebooka, są zapewne kwestią najbliższych miesięcy… A jest przecież jeszcze cały, obszerny przecież, temat aktywności mikroblogowej! Jest o czym dyskutować, a dobrze się stanie, jeśli  za bary z blogosferą wezmą się specjaliści w zakresie dziennikarstwa i komunikacji społecznej: już dziś świat blogów czeka na analizę w pracach magisterskich, rozprawach doktorskich, przewodach habilitacyjnych… W Kinie Charlie widziałem co najmniej kilkoro studentów dziennikarstwa UŁ.  Czekamy zatem na publikacje – i kolejne Mediafesty.

Opublikowane w

O korporacjach, czyli wreszcie popieram Tuska

Nie jestem fanem ani Platformy Obywatelskiej, ani rządu Donalda Tuska. W ustach liberalizm, w kieszeniach Polaków bieda. Ale są sprawy, w których zgadzam się z premierem. Należy do nich zapowiadana „deregulacja” wobec tzw. zawodów zaufania publicznego. Adwokaci, radcy, notariusze, lekarze, architekci – wszyscy, których specjalności tworzą dobrze sytuowane gildie (korporacje) zawodowe, zadrżeli ze strachu.

Powód? Premier zapowiada uwolnienie rynku. Chce ułatwić młodzieży dostęp do wykonywania wyuczonego fachu, gdy po studiach trudno przebić się w kierunku wymarzonej praktyki… Spójrzmy w stronę gildii prawniczych. Co może zrobić młody kandydat do roli adwokata, radcy, notariusza, gdy przyjęcie na wybraną aplikację graniczy z cudem? Całe pięć lat studiów idzie na marne wskutek skomplikowanych przepisów branżowych: bez zdanego egzaminu końcowego własnej praktyki otworzyć nie możesz, a na aplikację każdego roku przyjmuje się zaledwie kilka osób. Jest tajemnicą poliszynela, że dostają się tam najczęściej krewni lub znajomi urzędującej palestry, najczęściej ich dzieci.

Zapowiadana liberalizacja sieje strach, bo ci wszyscy młodzi absolwenci, jeśli na przykład proces deregulacyjny oznaczać będzie likwidowanie aplikacji, wejdą na rynek pracy, pozakładają kancelarie – i stworzą konkurencję dla dobrze prosperujących starszych kolegów. Tych, którzy tak zazdrośnie strzegli stanu posiadania m.in. poprzez zaostrzanie wymogów aplikacyjnych… Cóż z tego, że zdobywanie praktyki zawodowej jest reglamentowane przez państwo? Cóż z tego, że ścieżka aplikacyjna jest obwarowana państwowymi egzaminami? O tym, kto się dostanie na aplikację, a potem kto ją pomyślnie zakończy, decydują wyłącznie eksperci z danej branży prawniczej – a nie urzędnicy. W ten sposób, dość przewrotny, zbudowały się w Polsce zawodowe korporacje, wykorzystujące państwowe przepisy do  zbijania grubej kasy w prywatnych gabinetach… Nie tylko prawniczych – lekarskich, weterynaryjnych, architektów etc.

Zaprawdę, trudno to nazwać prawdziwie wolnym rynkiem, zdrowym kapitalizmem, zasadami wolnej konkurencji. Mamy za to idealny przykład, jak cwane lobby może wykorzystać niemrawą biurokrację, by zbić kapitał na plecach konkurencji z własnej branży. Mam nadzieję, że Tusk nie ugnie się przed zapowiadanymi protestami korporacyjnego lobby, reprezentowanego przez samorządy branżowe. I że nepotyzm ustąpi miejsca zasadom normalnej gry rynkowej.

Opublikowane w

O rocznicy, czyli jak Polska – krwawiąc – do cywilizacji ruszyła…

W trzydziestą rocznicę wprowadzenia stanu wojennego telewizja Canal + dała film pt.: „Czarny czwartek. Janek Wiśniewski padł”, chyba najnowsze dzieło z polskiego nurtu obrachunkowego. Niezły, udany obraz Antoniego Krauze, prosta opowieść paradokumentalna o trójmiejskich zdarzeniach roku 1970. Ten dystans czasowy każe nam pamiętać, że stan wojenny nie zaczął się wcale grudniowym apelem Jaruzelskiego… Przejmujące zdanie, wypowiedziane w filmie ustami partyjnego watażki, Zenona Kliczki (świetny Piotr Fronczewski):  „z kontrrewolucją się nie dyskutuje, do niej się strzela”, wystarczająco dosadnie tłumaczy wieloletnią politykę rządzących ludową Polską bandytów  – w służbie sowieckiego najeźdźcy.  Od tzw. wyzwolenia w roku 1945 aż do „miękkiej rewolucji” Solidarności:  Polska, choć formalnie wolna, znajdowała się de facto w rękach i na usługach czerwonego okupanta. Trzeba o tym pamiętać, zwłaszcza teraz, gdy rozmaite siły coraz głośniej apelują o spuszczenie – i to jak najszybciej – kurtyny niepamięci na komunistyczne czasy.

Pamięć jednak żyje, bo wciąż żyją ci, którzy owe termina skutecznie nam fundowali. Niechby i żyli  – ale wciąż są obecni w życiu publicznym. Patrzą na nas z telewizyjnych ekranów, ciesząc się dobrym zdrowiem, ba, uznaniem szerokich mas społecznych…  Niektórzy biorą się nawet za przewodniczenie całkiem współczesnym partiom o lewicowym rodowodzie. Zdaje się to (nawet w świetle rozrachunków, jak ten Krauzego) wyjątkowo złośliwym chichotem historii.

U nas temat lustracji, przez tzw. postępowców oddzielany grubą krechą od początku wolności, nie został tak naprawdę nigdy zamknięty. Młodzi mają dość grzebania w pożółkłych aktach, ale starsi? Nie zawsze musi chodzić o palenie czarownic. Czesi wybrnęli świetnie: osoby, pełniące jakiekolwiek funkcje publiczne za komuny, zostały pozbawione możliwości ich pełnienia. I koniec – nikt nikogo nie rozstrzelał, jak w sąsiedzkiej Rumunii, gdzie (dla kontrastu) wściekli obywatele niemal rozszarpali na strzępy bożków poprzedniej władzy…  Czesi mają teraz porządek oraz komfort przekonania, że jakaś dziejowa sprawiedliwość jednak się wydarzyła. U nas każdy, kto obejrzy „Czarny czwartek” spytać może – co wyście, dranie, z tą Polską zrobili? I będzie miał na myśli nie tylko oprawców spod znaku czerwonego sztandaru – także tych, którzy poprzez alianse z komunistyczną hołotą zapewnili nam w ostatnim trzydziestoleciu biedę, miast spodziewanych awansów gospodarczych.

Bo historia stanu wojennego to nie tylko krew, przelana w solidarnościowych demonstracjach. To przede wszystkim droga, na jaką wtedy weszła i po której kroczy dzisiejsza Polska, powiedziałbym – okrągłostołowa. Polska, z której nadal trzeba uciekać promami za chlebem…